De maand september ligt achter ons. Of de zomer verschoven is, weet ik niet, maar wat heb ik kunnen genieten van de prachtige zomerse herfstdagen! 
Deze Flits staat weer bol van veel verschillende activiteiten. 
Wie kent niet de naam van Mien Ruys? Al 100 jaar een bekendheid in Dedemsvaart en in heel Nederland. 
Ook in oktober is er de jaarlijkse herfstplantenruilbeurs, een begrip in Hoogeveen en omstreken.
Kom gezellig langs om je plantjes te ruilen!

Een gezonde tuin, begint bij een gezonde bodem. Zelfs het NOS journaal had het de afgelopen week over de noodzaak van wormen en pissebedden in de tuin, in het weiland en de gemeentegrond. 
De regel is: niet de planten voeding geven, maar de grond voeden, door te zorgen voor een gezonde bodem. Dan worden de planten vanzelf sterk.
In deze flits staan twee artikelen met linken naar dit onderwerp. Verrassend om, met kinderen of kleinkinderen, op de knieën te gaan om  je tuingrond te bekijken.

Voor nieuwe lezers, de gekleurde teksten zijn linken naar pagina's of websites. klik gerust en veel leesplezier.

Deze maand mogen wij als nieuwe leden welkom heten: Gina, uit Hollandscheveld en Ida en Renske uit Hoogeveen.

Hartelijk welkom bij de afdeling Hoogeveen / De Wolden!
We hopen jullie snel bij onze activiteiten te mogen ontmoeten.
Vanwege privacybescherming mogen wij geen achternamen noemen in de Nieuwsflits,
maar ook alleen met je voornaam ben je van harte welkom.

We zijn weer enthousiast begonnen met de bloemschiklessen.
De maandagavondgroep kreeg de opdracht om een biedermeier te maken.
Het is (tijdens de gehele cursus) de bedoeling dat iedere cursist haar eigen materiaal meeneemt. Door de eigen materiaalkeuze ontstaan verschillende creaties. Aan het eind van elke bloemschikles worden de creaties besproken. Zo leren we van elkaar.     
Groene groet van Lammy en Grietje

Bloemschikken september 2024 laat alle groepen zien.

September - oogstmaand! Vandaar de opdracht ‘appels’.
Je kon er een ‘appeltje met iemand schillen’. Sommige appels waren om in te bijten, anderen beslist niet.
Een leuke opdracht met prachtige resultaten.
Voor oktober luidt de opdracht; Troosteloos en uitgelaten!
We zijn benieuwd naar de resultaten. Jullie zien het wel weer.

De Tuinen van Mien Ruys in Dedemsvaart bestaan al sinds 1924. Je zult merken dat deze 100 jarige tuin, nog steeds een boeiende tuin is. Tijdens de lezing met PowerPointpresentatie word je meegenomen op een wandeling door deze ‘bejaarde’ tuin.
Er wordt verteld over de markante persoonlijkheid van Mien Ruys en haar visie op tuinarchitectuur. 
Voor leden is de avond gratis te bezoeken; ook niet leden zijn welkom en betalen € 4,50.
Om de onkosten te drukken worden lootjes verkocht, waarmee men leuke prijsjes kan winnen.
De avond wordt gehouden in De Vredehorst, Zuidwoldigerweg 32 7908 AD Hoogeveen 
Aanvang 19.45 uur.

Inmiddels zijn we gewend aan de plantenruilbeurs in het voor- en najaar. Ieder seizoen heeft immers 
iets anders te bieden.
Op de plantenruilbeurs wisselen planten van eigenaar, dat kunnen uitgestoken- of zelf gezaaide planten zijn of zaden.
Woekerende planten hebben we liever niet en ook geen planten met zevenblad of winde.
Hoe werkt de plantenruilbeurs?
Jij brengt je planten mee en biedt deze aan. Daarvoor in de plaats mag je weer andere planten mee naar huis nemen. Raak je je planten niet allemaal kwijt, dan neem je het restant mee terug.
De dag begint met het inrichten van je stalletje. Een lekkere kop koffie met de welbekende koek en uitleg van de spelregels. Dan ga je even snuffelen; er wordt dan nog niets geruild. Pas na het seintje ga je ruilen. 
Het is telkens weer een verrassing waarmee je naar huis gaat.

Wij vinden het ontzettend leuk om deze ruilbeurs te organiseren, alleen maken we hiervoor wel onkosten. Deels komen deze uit het budget, deels uit de bijdragen die wij van jullie tijdens de ruilbeurs ontvangen.
Als je niets te ruilen hebt of je neemt in verhouding veel meer mee dan je inbrengt, dan vragen we een minimale vergoeding van 0,50 cent per plant of plantje. 
Eén ding is zeker, je gaat met een gezonde biologische plant naar huis.
Dus: bewaar zaailingen, stekken en gescheurde planten voor de ruilbeurs!
Ook groentes zijn van harte welkom.
Na afloop neemt ieder zijn/haar niet geruilde plantjes mee naar huis.
Je kunt ons vinden van 10 tot 11.30 uur aan de Stuifzandseweg 51, 7903 TA Hoogeveen, op het terrein van tuinbedrijf Millefleurs.
Graag tot dan!

Wat is een voorjaarstuin toch verschillend van een najaarstuin. De planten zijn zoveel hoger, warriger, groeien door elkaar heen en zijn al wat in verval. 
Zelf ben ik luier in het najaar. De drang om te wieden en te planten is afgenomen. Het is zo fijn om in een stoel te zitten lezen in een tuin vol bloemen en vlinders en hommels en nog zo veel meer. 
Wat een kleuren zijn er nu, warm geel, oranje en rood met het paars van herfstasters, vernonia, salvia’s en dahlia’s. Het door elkaar groeien geeft zulke mooie en verrassende kleurencombinaties. 

Je vergeet bijna dat de tuin nu echt op z’n retour is. De weemoed van het verlies van de zomer wordt verzacht, ook door de ochtenden die nevelig en stil zijn. Spinnenwebben en bloeiend gras vangen alle druppels op. 
Nog even respijt voordat herfstige regenbuien en stormachtige wind zich aandienen.
YT

Ik heb beloofd om nog een paar plantjes te bespreken die voornamelijk groeien op de midden- en hoge kweldergebieden. De laatste aflevering zal gaan over de fauna en de eetbare plantjes.
Lage, midden- en hoge kwelder
De planten op de lage kwelder kunnen langdurige overstroming met zeewater doorstaan, zoals de zeekraal en het slijkgras. Dit is goed te zien wanneer je op het kale wad begint en vervolgens naar de hoge kwelder loopt.
Iets hoger groeit kweldergras en op de middenkwelder zie je zeeaster, lamsoor en daarnaast zeealsem, zoutmelde en zilte schijnspurrie. Bij deze planten komt het zoute water niet meer bij elke vloed.
Zeealsem heeft viltig, grijs, fijn behaard blad dat afsterft door het zout. Deze plant verdampt weinig zoet water. Het is een prachtig gezicht wanneer het grijze zeealsem tussen het rood van lamsoor groeit, en het ruikt ook nog heerlijk. 
Zoutmelde bloeit van juli tot oktober met groengele bloemen. Het opgenomen zout wordt via de haartjes op het blad uitgescheiden, die vervolgens zelf afbreken. De plant smaakt naar postelein.
Als we verder de hoogte in gaan, komen we Engels gras en rood zwenkgras tegen. Als je in mei/juni in de Kobbeduinen op Schiermonnikoog fietst, zie je hier velden vol Engels gras, met een prachtige roze gloed. Naast deze planten zie je ook de eerste gewone landplanten:
Aardbeiklaver, blaartrekkende boterbloem, echt lepelblad, hertshoornweegbree (lijkt sterk op de grote weegbree die we overal langs de paden zien), goudknopje, melkkruid, riet, ruwe bies, reukloze kamille, duizendguldenkruid, zeebies en zeewinde.
Zie de planten in de collage.
BG

De toorts is voor mij een bijzondere plant omdat hij mij doet denken aan de toorts, die bij
de oude Grieken door de fakkeldrager in ijltempo naar de berg Olympus werd gebracht, om
het vuur te ontsteken, waarna de diverse sporten konden beginnen zoals heden ten dage
bij de Olympische Spelen nog gebeurt.
De groeiwijze vind ik ook interessant omdat hij begint bij een bladrozet en één steel. Daarna
splitst hij zich in meerdere stelen, die elk op hun beurt groeien en bloeien. De bloempjes zijn
lieflijk en teer met in hun witte hart een roze stamper en meeldraden die elke dag mij weer verrast hebben. Helaas moest ik bij het ouder worden afscheid nemen van deze schitterende plant die verdord en bruin was geworden.
Na het afsnijden door mijn echtgenoot gloort er weer hoop: er is nu opnieuw een bladrozet verschenen  wat mij enigszins verzoent met de teloorgang van de eerste plant.

De gemeente Hoogeveen, de Smederijen, Stichting Welzijn, Stichting Present, I.V.N. Hoogeveen en Groei & Bloei Hoogeveen en de Wolden, hebben samen de handen uit de mouwen gestoken om een stukje Hoogeveen te ‘vergroenen’. In het kader van de landelijke ‘Burendag’ zijn op zaterdag, 28 september in  vier voortuintjes de tegels ‘gewipt’.
Nadat deze tuintjes een metamorfose hadden ondergaan, bleven er van de ingezamelde planten nog heel veel over. Na overleg werd een vijfde tuin gekozen, om de tegels eruit te halen en die te beplanten.
De planten - groot en klein - waren afkomstig van de tuingroep van Groei & Bloei, aangevuld met gekochte biologische planten. Het was werkelijk feest in de straat!
Fantastisch, zoveel vrijwilligers die met veel enthousiasme de versteende tuinen tot een groene oase omtoverden!
Het leverde blijde gezichten op van bewoners en vrijwilligers.
Wanneer straks de plantjes planten zijn geworden, hopen we dat ook de wilde bijen en alle andere insecten met al dit groen blij zullen zijn.

kijk even ook op onze site: Sociaal tuinieren

Meer info: Klimspiraal vlechten  
Een impressie van een hele leuke workshop. Het weer heeft goed meegeholpen.

Het email adres van Ypie Terpstra is veranderd in;
yhterpstra@outlook.com

Staan er in jouw straat bomen in een boomspiegel met zwarte grond rond de stam? Misschien heb je wat bloembollen over; deze zou je in de boomspiegels kunnen planten dan krijgt jouw straat een vrolijk aanzien! 
Mocht je dus wat plantjes van de ruilbeurs over hebben, of wat bloembollen, dan zou je jouw straat hiermee kunnen opfleuren. Succes verzekerd!

Daar is 'ie alweer, de Groei & Bloei agenda 2025!

Met prachtige foto's, veel ruimte voor afspraken en  notities, verse tuintips en info over het Groei & Bloei tienpuntenplan voor klimaatvriendelijk tuinieren. Ook leuk om cadeau te geven. Bestel hem nu, dan vis je niet achter het net!
Verzending binnen 2 weken. 
T/m 15 oktober geen verzendkosten! Verzending binnen 2 weken. shop.groei.nl/47946/agenda/69515/bestel-nu-agenda-2025?

Groei & Bloei 10 puntenplan
Tuinieren met respect voor de natuur en het klimaat? Alle tuinen van Nederland vormen samen één grote groene oase en daarmee kan iedere tuinier een belangrijke bijdrage leveren aan het tegengaan van klimaatverandering. Het Groei & Bloei Tienpuntenplan biedt een leidraad voor enthousiaste tuiniers om klimaatvriendelijk te tuinieren.
Het Groei & Bloei Tienpuntenplan helpt je op weg!

1. Voed de bodem en spit liever niet
o    Schimmels, bacteriën en bodemdiertjes zorgen voor een gezonde bodem. Planten krijgen daarin een goede start en zijn weerbaarder tegen ziekten. 
o    Spit zo min mogelijk, zo houd je de bodemstructuur in tact wat belangrijk is voor toe-en afvoer van water & voedingsstoffen 
o    Knip planten pas in het voorjaar af en laat het snoeisel liggen. Laat ook afgevallen blad zoveel mogelijk liggen (niet in de vijver of op het gazon). Doordat het ter plekke verteert, voedt het zo het bodemleven dat de planten weer voedt. 
o    Het dient zo ook als ‘mulch’, een laagje van plantaardig materiaal dat niet alleen de bodem voedt, maar deze ook beter bestand maakt tegen temperatuurschommelingen, water beter vast laat houden/ af laat voeren en huisvesting biedt voor insecten.
 
Meer over de bodem

In een gezonde bodem leven bodemdieren. Zoek je mee? Dat kan overal in het land… Je hoeft alleen maar even de deur uit! Elk jaar rond dierendag gaan honderden mensen op ‘bodemdierensafari’. In hun eigen tuin, het park om de hoek, op het schoolplein of zelfs het balkon. In 2024 voor de 10e keer. Daarom is het thema dit jaar: 10 voor de bodem!
De meeste bodemdieren zijn klein, maar doen grootse dingen voor de natuur. Ontdek welke ‘Tiny Ten’ bij jou in de buurt de bodem gezond houden en hoe gezond dat precies is. Geef je waarneming online door. kijk wat het cijfer voor de biodiversiteit is en wat er verder al gevonden is.
Of doe je eigen onderzoek, door bijvoorbeeld je eigen bodem te vergelijken met de buren of je familie. 
Dat is ‘citizen science’, een groot onderzoeksproject waarin mensen in heel Nederland samenwerken.
Wat spoken mollen, wormen en spinnen allemaal uit in en op de grond? Met dit Doe-boek zoek je het tot op de bodem uit! Maak je eigen insectenzuiger, bouw een compostfabriek en kom alles te weten over deze nuttige beestjes
Doe mee met de Bodemdierendagen 2024
Bodemdierendagen 2024: 10 voor de bodem! | Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)

Bestel gratis het digitale Bodemdieren Doeboek - IVN
Zoekkaart Bodemdieren.pdf (bodemdierendagen.nl)

Kijk ook even bij: compostvaas maken en compostvaas maken tijdens nationale tuinweek 2019

In de kassen van de Radboud Universiteit in Nijmegen onderzoekt Stichting Bargerveen turfvrije potgrond, gemaakt van lisdodde. Deze potgrond werkt anders dan de huidige gangbare varianten. Als deze lisdodde duurzaam wordt geteeld, draagt het gebruik hiervan bij aan het verminderen van zowel bodemdaling als broeikasuitstoot uit veengebieden. In de tuinbouw wordt nog steeds veel potgrond op basis van veen gebruikt. Traditionele potgrond wordt gemaakt met turf omdat het water en voedingsstoffen ontzettend goed kan vasthouden, en omdat het schoon en zuur is.
Op zoek naar alternatieven voor veen.
Voor de turf moeten echter veengebieden in het buitenland worden afgegraven en dat leidt tot grote ecologische schade en veel uitstoot van broeikasgassen. Om het gebruik van veen terug te dringen, wordt druk gezocht naar duurzame alternatieve grondstoffen voor potgrond. 
Een optie hiervoor is gebruik van lisdodde. 
Gelezen bij Nature Today 

https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=32826

Ben je benieuwd naar vorige uitgaven van de Nieuwsflits?
Zie onze uitgebreide site: www.hoogeveen.groei.nl  onder het ‘kopje’ diversen en ga dan naar Nieuwsflits.

Mochten jullie geboeid zijn door het lezen van de Nieuwsflits van onze Groei & Bloei afdeling Hoogeveen, dan kunnen wij je aanraden om een abonnement te nemen op het tijdschrift GROEI & BLOEI.

Wil je iemand blij maken? Geef Groei & Bloei cadeau!   Nu met €20.- korting

Als je besluit om een abonnement te nemen, of weg te geven, ga dan naar
www.hoogeveen.groei.nl . Wanneer je binnen 2 uur reageert, krijgt onze afdeling provisie van jouw lidmaatschap. Altijd leuk om hieraan bij te dragen!

Heb je een idee/tip of een leuke foto etc. van je tuin en je wilt deze met ons delen in de Nieuwsflits, laat het ons weten! Heb je een leuke kamer-of tuinplant waar je helemaal verliefd op bent en wil je dit vertellen in de rubriek ’Plant in het Flitslicht’, doe even een mailtje naar Marry van de Kamp -  rmvandekamp@outlook.com
Wie weet geef je op deze manier aan andere lezers inspiratie en kunnen wij onze Nieuwsflits met elkaar ‘boeiend en bloeiend’ houden.