Eind oktober zien en ruiken we buiten de herfst. Wat heb ik genoten van alle kleuren in onze eigen tuin.
De verkleurde bomen langs de weg, PRACHTIG! Met het zonnetje erop, gewoon verblindend!
Gerard van Buiten, sprak in zijn lezing over ‘Heerlijke Herfst’.  In de overgang van zomer naar winter kan herfst een cadeautje zijn. Zeker wanneer je onderweg bent en verrast wordt door zoveel paddenstoelen in de berm langs het fietspad of op je wandeling in het bos. 
De lezingenavonden worden gehouden in De Vredehorst, Zuidwoldigerweg 32, Hoogeveen
Voor leden zijn de avonden gratis te bezoeken, van niet leden vragen wij € 4.50. 
Inloop vanaf 19.15 uur, we beginnen om 19.45 uur. 
In november zijn er twee interessante avonden gepland, dat kun je lezen in deze Flits en op de site. www.hoogeveen.groei.nl

2025

• 6 november donderdagavond; uitleg over zaden en bollen door Henk van der Wal, adres:
   A.G. Bellstraat 55, Hoogeveen 
• 25 november dinsdagavond; kerstdemonstratie bloemschikken door Franka Roenhorst 

2026

•  13 januari dinsdagavond; foto en filmavond eigen leden, zaden ruilen
•   21 januari woensdagavond; planten vermeerderen, Jan Stuifzand
•   3 februari dinsdagavond; Hans Dekker, lezing over het Dwingelderveld en over Wilde Orchideeën, zaden ruilen
•   14 februari zaterdagmorgen; Bij Desiree Kollen tuinornamenten maken van keramiek.

Op de site van Groei & Bloei Hoogeveen/de Wolden vind je het hele programma
 

Deze maand mogen wij als nieuw lid welkom heten: Janita en Esther uit Hoogeveen,
en Nanda uit Fluitenberg.
Hartelijk welkom bij de afdeling Hoogeveen / De Wolden!
We hopen jullie snel bij onze activiteiten te mogen ontmoeten.
Vanwege privacybescherming mogen wij in de Nieuwsflits geen achternaam noemen,
maar ook alleen met je voornaam ben je van harte welkom.

Donderdagavond 6 november kijken we achter de schermen in de showroom van Zaadhandel Van der Wal. Henk van der Wal is deze avond onze gastheer en neemt ons mee door zijn bedrijf. We krijgen een rondleiding door de winkel, met een kijkje waar je als bezoeker doorgaans niet komt en is er tijd voor vragen. Heb je een vraag over zaden, bemesting of een andere vraag voor Henk, mail ze vooraf naar Brigitte, zodat we ze kunnen clusteren. 
Zaadhandel van der Wal is in 1922, aan de Grote Kerkstraat, een verpakkingsbedrijf in kleinverpakkingen van zaden voor de hobbytuinder begonnen. Naast groente- en bloemzaden bestaat het assortiment ook uit tuingereedschappen, gewasbeschermingsmiddelen, tuinmeubelen, meststoffen etc. Alle groente- en bloemzaden worden binnen het eigen bedrijf verpakt. Biologische zaden kunnen online worden besteld, maar zijn ook af te halen vanuit de showroom.
Wist je dat je als Groei en Bloei lid 10% korting krijgt? Ook op het Bio Kultura assortiment! Donderdag 6 november bezoeken we deze showroom waar ze vanaf 2020 zijn gevestigd, op industrieterrein de Wieken. Ga je mee?
Kosten: voor leden gratis en niet-leden €4,50
Aantal deelnemers: maximaal 35. Vol=vol
Wanneer: donderdag 6 november. Inloop 18:45 met een kopje koffie of thee, start 19:00, eindtijd 21:00 uur
Waar: A.G. Bellstraat 55, Hoogeveen, parkeren kan voor de deur.
Opgave: bij Brigitte Hofman; b.hofman(@)hotmail.com  en mail je vraag alvast door.

Bloemiste Franka Roenhorst uit Groningen, komt bij ons de kerstdemonstratie verzorgen. 
Als ervaren bloemiste is zij Nederlands Kampioen Bloemkunst Floral Art geweest en dit jaar heeft zij meegedaan aan de Wereld  Kampioenschappen en werd zij 5e; een hele prestatie. Wel heel mooi voor Hoogeveen dat deze beroemde bloemiste nu bij ons een demonstratie komt geven.
Thuis heeft Franka al basisvormen gemaakt, die zij bij ons met bloemen en (kerst)groen af gaat maken. Franka is een leuke vertelster, bij alles wat zij in de bloemstukken steekt, vertelt ze hoe en waarom.
De zeven stukken die ze maakt worden verloot.
Locatie: De Vredehorst, Zuidwoldigerweg 32, Hoogeveen
Tijd: 19.45 uur en vanaf 19.15 uur is de zaal open.
Zie artikel

De maandagmiddaggroep kreeg een herfstopdracht: Maak een stuk met gekleurde vormen van bijvoorbeeld bamboe of tonkinstokken of ijzerdraad. Bekleed het met gekleurd garen, eventueel kan je daar ook een boormachine voor gebruiken. Verder mag je er ook stof/wol/pijpenragers/kralen in verwerken.  Een schaal, pot of pin als ondergrond. De bloemen zijn hortensia's, zonnebloemen, bessen, kalebassen en verdere herfstmaterialen.  Kijk op de site van Groei & Bloei afdeling Hoogeveen/de Wolden voor de creaties van deze maand
 Groene groet, Lammy en Grietje.

De amateurfotografen kregen als opdracht; fotografeer ‘zacht’. Een onderwerp waar je even over na moest denken. Enkele fotografen hadden er van tevoren een hard hoofd in, maar op z’n zachtst gezegd is het iedereen prima gelukt. Bekijk de foto's hier
Men had ook de opdracht om individueel naar het Steenbergerpark te gaan en daar foto’s te maken. 10 tot 15 foto’s op een stickie te zetten en dan op onze bijeenkomst deze op een scherm te tonen. 
Erg verrassend wat een ieder ervan gemaakt heeft.
De volgende maandopdracht is ‘ketting’. 

Op dit moment is er in het Jannes van der Sledenhuis Wolfsbos een expositie van de fotogroep met als onderwerp: ’ Bomen’. De foto’s hangen op de 2e en 3e verdieping. 
Het is vrij toegankelijk. Adres: Valkenlaan 5 7908 NV, Hoogeveen.

13 januari dinsdagavond; foto en filmavond leden- niet leden en zaden ruilen. 
Wanneer jij een mooie natuurfoto of een filmpje hebt gemaakt, waar je bij het zien daarvan erg blij wordt en graag met anderen wilt delen, dan krijg je op dinsdagavond 10 minuten de gelegenheid om dit te laten zien aan de kijkers.
Meld je wel even aan bij Ypie Terpstra;  yhterpstra@outook.com
Heb je zaden over, dan kan je deze meenemen om te ruilen of weg te geven. Kom dan eerder, vanaf 19.15 is de zaal open.
 

Nu ben je blij met de asters, die de hele zomer tamelijk onopvallend in de tuin hebben gestaan. Samen met grassen en de ook nog rijk bloeiende Polygonums zijn ze zo mooi. Vooral met tegenlicht of als er regendruppels op liggen en de zon schijnt. 
Er zijn nog meer mooie combinaties te zien, een roodbladige berberis met kleinbloemige witroze aster. Of de prachtige Euphorbia wulffenii, wolfsmelk, met dezelfde aster en roze zinnia’s. 
De oranje bessen van de vrijstaande vuurdoorn kleuren op zich al heel mooi, maar samen met de Cornus mas heb je een symfonie van kleuren. De Cornus mas verkleurt dit jaar toch al heel mooi. Of een vuurdoorn met rode bessen samen met het verkleurende blad van de geranium macrorrhizum. Rode sierappeltjes met het hele mooie rode blad van de ribes Odoratum. Odoratum betekent (prettig) geurend. Die struik is echt een aanrader. Hij ruikt wat naar kruidnagel en bloeit mooi geel in het voorjaar. Hij wordt wel twee bij twee meter. 

De tuin is nog zo de moeite waard! Ik ben benieuwd wat er in november te beleven valt. 

Dan een tip, van een lid van de Tuinkring Koekange. 
Er komen steeds meer wollen potjes op de markt om zaailingen in te verspenen. Dat gaat natuurlijk het gebruik van plastic tegen, maar ze zijn schrikbarend duur. Vooral ook omdat je ze met plantje en al in de tuin zet, waar de wol langzaam composteert en het plantje voorziet van voeding. Wol geeft langdurig en langzaam stikstof en mineralen af. De wol houdt ook goed vocht vast. Dus in alle opzichten ideaal. 
Wat je kunt doen is een dun wollen lapje vilten, het hoeft niet al te mooi. Dat lapje duw je in een potje, je vult het met potgrond en een zaailing. Later haal je het gegroeide plantje met wol en al eruit. Het plantje op de foto is al helemaal doorworteld, de worteltjes groeien door de wol heen. Dit lijkt mij een heel goed alternatief. 
Wol zelf is niet duur. Zorg wel dat je wol neemt die goed te vilten is. Die van een Fries weideschaap of van een Texelaar vilt slecht, het Drentse heideschaap of Ouessant schaap vilt heel goed, maar gebruik dan niet de lange haren. Ik denk dat je ook schapenwol met je handen uit elkaar kunt trekken om er een lapje van te maken, maar dat heb ik nog niet geprobeerd. Was de wol wel even in water, want er zitten ook veel zouten in, na een jaar op een schaap gezeten te hebben. 
In de Schaapskooi in Lhee is op zondag vaak te zien hoe er gevilt wordt. 
Ik ga het in ieder geval proberen. 
YT

Hallo, ik ben een duizendknoop, en ik word - net als de paardenbloem - niet altijd erkend als een prachtige tuinplant. Daarom claim ik deze plek van de wilde planten. Wanneer ik zeg dat ik ‘duizendknoop’ heet, krijg ik bijna altijd de reactie: “oh nee, niet bij mij in de tuin!”. Dat is zo onterecht, want dan ze denken dat ik een Japanse duizendknoop ben. Die moet je niet in je tuin willen hebben, want het is een invasieve exoot. Hij verdringt onze inheemse soorten doordat hij zich ondergronds heel snel verspreidt.
Wie ben ik dan wél? Ik heb heel veel broertjes en zusjes, die ik ook niet allemaal ken. Voor in de tuin heb je hoge bordersoorten en bodembedekkers. Wij vragen weinig onderhoud en combineren goed met een veel andere vaste planten en siergrassen. Wij kunnen flink uitbreiden, maar dan steek je mij gewoon weg en neem je deze stekken mee naar de plantenruilbeurs. Bovendien komen er heel veel bijen en andere insecten op mij af. Als je langs mij loopt is het één en al gezoem. Wie wil dat nu niet?

Duizendknopen hebben allemaal een soort tuitje van steunblaadje om de stengel. En de bloeiwijze is typisch: de bloemen groeien gewoon uit de steel.
Persicaria is mijn officiële naam. We hebben het dan over witte, roze, rode, paarse en oranje bloemaren. Ook het blad heeft verschillende vormen en kleuren: bont, gevlekt, helemaal groen, of rood/bruin blad. Prachtig toch? Ik vind mezelf bij wit heel mooi staan, maar eigenlijk pas ik bij alle kleuren.
Ik hoop dat ik jullie heb overtuigd om mij eens in de tuin te zetten.
BG

In september waren wij in de omgeving van Hoogeveen aan het fietsen.
Ik moet eerlijk bekennen dat ik dol ben op tafeltjes langs de weg met groenten of fruit die men voor een klein bedrag aanbiedt. 
Dit keer was het weer ‘raak’.  Op een ruime parkeerplaats naast de moestuin stond van alles te koop. 
Prachtige rode- gele- en witte bieten. Vorig jaar ook al eens gegeten.
Het bijzondere van deze witte biet is: wanneer je hem opensnijdt zie je zijn structuur. Wat een pracht!
De smaak is zoeter dan de rode biet en het is een aanwinst in je salade.  
Vandaar dat deze bietjes een plaatsje in het ‘Flitslicht’ verdienen.

Op zaterdag 11 oktober was het weer plantjes ruilen aan de Stuifzandseweg.
Wat een gezelligheid, zo langzamerhand leer je de vaste bezoekers kennen en is een praatje snel gemaakt.
Veel planten wisselden van eigenaar, dat was natuurlijk ook de bedoeling.
De volgende ruilbeurs is in april.

De lezing over Kelp was onze eerste lezing in het nieuwe seizoen, georganiseerd samen met de Tuinkring Koekange. 
En wat een avond hebben we gehad. Ik zit nog na te genieten. Niet alleen het kweken van kelp, in koude voedingsrijke zeeën met veel stroming, is interessant om te horen, maar ook het productieproces, de toepassingsmogelijkheden en het vermarkten van een nieuw product. 
De inleiders Hugo Stam en Casper Velthuijs konden boeiend vertellen en kregen veel vragen, zodat er ook veel interactie was. 
Kelp, een meterslang wier, dat snel groeit tot een onderzees bos, biedt een veilige haven voor veel (jonge) vissen en zeezoogdieren. Een paradijs onder water, dat bovendien veel CO2 opneemt. 
De geoogste kelp, alleen de toplaag wordt gebruikt, is op veel verschillende manieren te gebruiken, onder meer als bio-stimulant voor planten. Het is een duurzaam, niet chemisch alternatief om gezonde planten te krijgen. 
Hoe de bio-stimulanten werken werd uitgelegd door Casper. Het wordt verdund verneveld over planten en werkt weerstandsverhogend, waardoor planten gezond tot volle wasdom kunnen komen, een rijkere oogst geven en goed smaken. Het gaat bijv. stress reacties van planten tegen als gevolg van teveel hitte, droogte of een te hoog zoutgehalte in de bodem. 
Het versterkt de natuurlijke processen in de plant. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de exacte werking en de effecten. Het doel is dat het toegepast wordt in de landbouw, waardoor minder gewasbescherming en kunstmest nodig is. In de tuin gebruik je het als de plant wat extra’s nodig heeft, zoals bij wortelvorming, bladvorming en vruchtrijping. Het heeft een toegevoegde werking op bemesting en een gezond bodemleven.

Het bedrijf Kelp Blue werkt op een manier die ons tuiniers echt aanspreekt. Het zorgt voor natuurherstel en vergroten van biodiversiteit, denkt aan de lange termijn en biedt veel werk en opleidingsmogelijkheden, zeker ook voor Namibiërs. Het is een bedrijf dat gerund wordt door enthousiaste mensen met veel kennis van zaken en wat ze doen biedt hoop voor de toekomst, want ze denken en werken op steeds grotere schaal. Het mag in heel Europa toegepast worden in de biologische landbouw en is SKAL gecertificeerd. 

Wil je meer informatie, kijk dan op onze website. Daar lees je oa uitgebreider over het verschil in bemesten, zorgen voor een gezonde bodem en het gebruik van bio-stimulanten. 

Nog een tip, Hugo vertelde dat de biostimulant van kelp nu ook gebruikt gaat worden door Jeremy Clarkson, in Clarkson’s Farm. Zijn boerderij-filmpjes zijn echt een aanrader voor herfst- en winteravonden. 
YT

Donderdag 16 oktober kwam Gerard van Buiten van de Hortus van Utrecht voor de lezing:  Heerlijke Herfst .
Waarom verkleuren de bladeren van de bomen en heesters in de herfst?
Dit komt omdat er minder zonlicht is waardoor de bomen stoppen met het aanmaken van chlorofyl (bladgroen korrels) het groene pigment verdwijnt  hierdoor en de andere kleuren ,die al in het blad aanwezig waren (zoals geel en oranje van xantofyl en caroteen) ,zichtbaar worden. Rood wordt soms aangemaakt door een nieuw pigment anthocyaan. Door minder zonlicht trekt de boom het bladgroen terug in de boom als voedingsstof voor het nieuwe seizoen. Tevens maakt hij tussen het blad en de tak een kurklaagje zodat de wond beschermd is als het blad afvalt.
De kleur wordt bepaald door de boomsoort en de standplaats.
De meeste bomen met de mooiste kleuren zijn niet inheems, deze komen vaak uit Noord Amerika, Japan of  China waar ze het zelfde klimaat hebben als wij. De Inheemse bomen hebben meestal een bruine -of okerkleur.
Ook veel planten en grassen geven nog veel kleur aan de herfst. b.v. verschillende soorten 
Herfstaster, herfstanemoon,  Sedum (vetkruid) sommige soorten Persicaria (duizendknoop) en ook de tuinchrysant wint weer aan populariteit. Siergrassen zoals Miscanthus (prachtriet), Molinia en Pennistum (lampepoetsersgras) blijven mooi met verschillende kleuren.
En laten we mooie zaden en bessen aan bomen, struiken en planten niet vergeten. En tot slot hebben  we nog de paddenstoelen die het bos en soms ook de tuinen sieren.
Ik vond het een geslaagde avond.  
Marijke Koopman

Hartverscheurend: het horen van die doffe bonk en het vinden van de stoffige vogelafdruk op je raam. Bijna iedereen maakt het wel eens mee. Honderdduizenden vogels vliegen zich naar schatting jaarlijks te pletter tegen ramen. Gelukkig is er een simpele manier om dat aantal omlaag te krijgen.

https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/voorkom-dat-vogels-zich-doodvliegen

Nu de bomen hun bladeren laten vallen, is het verstandig om je opgeveegde bladeren over de borders en tussen je vaste planten te strooien, dit vormt een mooie Mulchlaag, beschermt je aarde voor vorst en uitdrogen. Ruim eens wat minder op: Rommelhoekjes bieden beschutting en nestplaatsen voor kleine dieren.
Bekijk ook het tien punten plan 

https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=34523

https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=34524

Kijk in de tuinkalender van Groei en Bloei, voor tuintips en wat je deze maand in de tuin kunt doen.
Voor groene evenementen overal in het land, kijk hier 

https://groei.nl/tuin/tuinkalender